میگنا: این را بدانید که عذرخواهی شما نباید با عبارت «عذر می خواهم اما ...» شروع شود. همچنین، برای عذرخواهی نباید عبارات «ببخشید که شما ...» و «متأسفم اما شما ...» را به کار برد. به‌هیچ‌عنوان، از این عبارات استفاده نکنید.

ممکن است چنین به نظرتان بیاید که عذرخواهی تان بسیار خوب و قابل فهم بوده اما در واقعیت، شنونده احساس می کند که سخنان شما به‌ منظور توجیه کردن، بهانه تراشی و انداختن تقصیر بر گردن دیگران است. از این مسئله، هیچ سودی حاصل نخواهد شد.


اگر این‌طور بخواهید پیش بروید، به احتمال زیاد این پاسخ را خواهید شنید: «شما حتی نمی دونین که برای چی دارین عذرخواهی می کنین» یا «تو احساس شرمندگی نمی کنی، تو فقط به خاطر اینکه دستت رو شده متاسف هستی».

در حق خودتان لطفی کنید و مراحل زیر را که مربوط به عذرخواهی صحیح با روش ققنوس است دنبال نمایید:

ق: قول دهید که دیگر چنین اتفاقی رخ نخواهد داد.
در یک عذرخواهیِ حقیقی، شما نشان می دهید که اگر شرایط مشابهی رخ دهد، تصمیمی متفاوت، بهتر و عاقلانه تر خواهید گرفت. این مسئله را بر زبان بیاورید تا طرف مقابل متوجه شود که از اشتباهات خود درس گرفته اید.

ق: قبول کنید که اشتباه کرده اید. مراحل کار خود را مرور کرده و علت اشتباه بودن عمل خود را دقیقاً توضیح دهید. کمی اقرار و همدلی می تواند تأثیر بسزایی داشته باشد.

ن: نباید بهانه بیاورید. اگر پذیرا و صادق باشیدممکن است شرایط دشوار و طاقت فرسایی برای شما پیش بیاید (مثلاً در محل کار خود توبیخ شوید)؛ اما اهمیتی ندارد. لحظه ای که شما برای عذرخواهی از فرد، شروع به توجیه کردن کار اشتباه خود می کنید،به احتمال فراوان دست از گوش دادن به توجیهات پوچ شما برخواهد داشت.اجازه دهید صداقتی که در عذرخواهی شما وجود دارد کار خود را انجام دهد.

و: وظیفه خود را در نحوه مدیریت موقعیت های مشابه در آینده توضیح دهید. بهترین چیزی که می تواند پس از هر تجربه ای حاصل شود نکاتی است که فرد یاد می گیرد. اگر بتوانید نکات آموزنده ای را که از تجارب خود به دست می آورید به‌صورت جزئی بررسی و مشخص نمایید، از فرصت تبدیل‌شدن به فردی بهتر و عاقل تر استفاده کرده اید.

س: سخن را به عمل تبدیل نمایید. سخن یک فرد تا زمانی که جامه عمل به خود نپوشد، بی معنا و پوچ است. از هر فرصت ممکن به‌منظور جبران مافات استفاده نمایید.

***
بخشایشگری نیاز به زمان، تمایل، تعهد و شکیبایی هر دو طرف دارد. همیشه نمی توان به بخشایشگری دست یافت اما اگر در عذرخواهی و تمایل برای تغییر خود، صداقت داشته باشید، بهترین فرصت برای برقراری ارتباط دوباره و پیشرفت در روابط را برای خود فراهم آورده اید.


سعید زندی-کارشناس ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه تهران
پژوهشگر روانشناسی مثبت و بخشایشگری

Psych Central. (2017). Use the PANDA Method to Apologize in a Meaningful Way. Psych Central. Retrieved on July 14, 2017, from https://psychcentral.com/blog/archives/2017/06/02/use-the-panda-method-to-apologize-in-a-meaningful-way