هنگامی که افراد در یک جمع لب به سخن می گشایند ، تنها سخن افراد نیست که طرف مقابل را متقاعد می کند بلکه زبان بدن نقش مهمی دارد.
فرآیند ارتباط به طور کلی ارسال و دریافت پیام ها را ممکن می سازد. افراد در یک خانواده ، در جامعه، در گروه دوستان نیازمند این امر هستند که به طور کلی درباره ارتباط غیر کلامی و کلامی مهارت و دانش لازم را داشته باشند. به طور مثال کلاس درس را در نظر بگیرید، افرادی که در کلاس کنفرانس می دهند، حالت های مختلفی را به مخاطبین خود القاء کرده که نشان از ارتباطی به نام ارتباط غیر کلامی است.
صحنه اول: نگاهش می کنید، مؤدب پاهایش را روی هم انداخته ونشسته است، با چشمانی با صلابت و اقتدار خاص مشغول سخن گفتن است.
صحنه دوم: دستانش را زمان سخن گفتن تکان می دهد. چرا که فکر می کند با این کار مطلب را کامل ادا کرده است.کمی که می نگرید، احساس می کنید که می خواهد به همه کلاس مسلط شود.
صحنه سوم: صدایش از عمق وجود می لرزد. سخنان را تکه تکه بیان می کند. نگاهش را به آخر کلاس دوخته است، از افراد داخل کلاس صرف نظر کرده، چرا که فکر می کند اگر به آنها نگاه کند ، اضطرابش دو چندان خواهد شد.
هنگامی که افراد در یک جمع لب به سخن می گشایند ، تنها این صدا و سخن افراد نیست که طرف مقابل را متقاعد می کند که به سخنان او گوش دهد. بلکه در واقع حرکات و ارتباطات غیر کلامی که فرد از خود بروز می دهد،قسمت عمده ای از توجه فرد را به خود معطوف می کند.
کنش متقابل اجتماعی شامل شکلهای متعدد ارتباط غیر کلامی، مبادله اطلاعات و معنی از طریق حالتهای چهره، اشارت یا حرکات بدن، اطوارها و ژستهای افراد است که می توانند نگرشها و احساسات آنها را به دیگران انتقال دهند. این حرکات در مواردی زیادی می توانند حتی موثرتر از پیام های کلامی باشند. نشستن، تکان دادن دست و حالت چشمها در زمان صحبت کردن، ارتباطی است به نام ارتباط غیر کلامی.ارتباط غیرکلامی و زبان بدن چیست؟
ارتباط خوب، چه از نوع شخصی و چه از نوع حرفه ای پایه و اساس روابط موفق است. تحقیقات نشان می دهد که اکثریت پیام ها در روابط و در آنچه در زندگی روزمره افراد می گذرد ارتباط غیر کلامی است. ارتباطات غیرکلامی، یا زبان بدن، حالات چهره، حرکات، تماس چشم، استقرار و حتی لحن صدای ما، مخاطبین را راهنمایی خواهد کرد که حس طرف مقابل خود را بهتر درک کنند .
افراد بدون اینکه بدانند به ابزار قدرتمندی مسلط هستند که به آنها کمک می کند با دیگران ارتباط برقرار کنند. انسان جعبه ابزاری دارد که در محل کار به عنوان یک مدیر، در خانه به عنوان یک مادر و همسر و در اجتماع به عنوان یک شهروند از آنچه در این جعبه است، بدون حتی کوچکترین ارتباط کلامی می تواند استفاده کند.
ارتباطات غیر کلامی، یا زبان بدن، زبان و ناخودآگاه شخصیت افراد است به نوعی نمایاندن احساسات واقعی و نیات ما در هر لحظه به اطرافیان در بروز احساسات ما سرنخ هایی می دهد که به طور عامیانه می توان گفت، احساسات و نیات طرف مقابل را بر ملا می سازد. احساساتی چه خوب و چه بد و فریبکارانه یا با صداقت که اجازه نمی دهد، پنهان کاری صورت بگیرد.
سکوت سرشار از ناگفته هاست
افراد هنگامی که با دیگران تعامل دارند، به طور مداوم و بدون رد وبدل شدن هیچ کلامی پیام هایی را از رفتار غیر کلامی و غیر شفاهی افراد دریافت می کنند.
بلندی صدای گوینده مطلب، شمرده شمرده صحبت کردن یا بی وقفه بیان کردن کلمات ، طریقه ایستادن و رعایت حفظ حریم شخصی طرف مقابل پیام های خاص خود را منتقل می کند. نکته حائز اهمیت این است که افراد باید بدانند،ذحتی وقتی ساکت و آرام، می نشینند ، حتی طریقه نشستن آنها حامل پیام است.
چرا باید به زبان بدن توجه کرد؟
باید این نکته را در نظر داشته باشیم، زمانی خواهیم توانست در روابط خود شفافیت و اعتماد و تفاهم ایجاد کنیم که زبان بدن ما گفته هایمان را تصدیق کند در غیر این صورت تنش، بی اعتمادی، سردرگمی حاصل ارتباطی است که خود مقصر اختلال در آن بوده ایم.
اگر افراد می خواهند ارتباط بهتری برقرار کنند،لازم و مفید است تا زبان بدن و نشانه های غیر کلامی بدن را بشناسند و به نوعی بهترین پیام را در کنار کلام منتقل کنند.
ارتباطات غیر کلامی همچون تار وپودی به زندگی ما تنیده شده اند،لازم نیست افراد آنها را کنترل کنند چون این حرکات هیچگاه در زندگی دروغ نمی گویند .
ارتباطات غیر کلامی به تنهایی می تواند معانی را انتقال دهد. به طور مثال،در کشورهای اسلامی علی الخصوص در ایران رعایت حریم شخصی محرم و نامحرم، زل نزدن به چشمهای کسی که نامحرم است و از همه مهم تر دست ندادن با این افراد نکاتی است که افرادی که ایرانی هستند و یا به عنوان مثال به عنوان یک توریست وارد کشور شده اند باید مدنظر داشته باشند و با توجه به اینکه این اعمال در کشورهایی که اسلامی نیست خط قرمزی ندارد نباید این افراد این امر بی ادبی طرف مقابل بدانند.
مهم نیست که در مورد ارتباطات غیر کلامی به چه میزان اطلاعات دارند، نکته حائز اهمیت این است که هر که افراد بدانند، زبان بدن آنها ناخودآگاه غرض اصلی شان را نشان می دهد.
هانیه ورشوچی
تبیان