بی شک یکی از برترین و زیباترین هدیه های خداوند به آدمی، قدرت خلاقیت یا آفرینندگی اوست. «استاد مطهری»، آدمی را مظهر خلاقیت الهی دانسته است (مطهری، 1372). ذات احدیت، به تمام بندگان خود این قدرت و توانایی را ارزانی داشته است تا خلاق باشند و از این طریق دست به ابتکارات و ابداعات جدید بزنند و از آنها نهایت لذت را ببرند. وجود افراد خلاق در هر جامعه ای بسیار ضروری و حائز اهمیت می باشد. چرا که وجود ایده های خلاقانه این افراد باعث می شود تا کشور به سمت توسعه، پیشرفت و ترقی رهنمون گشته و به اهداف آرمانگرایانه خود دست یابد. برای افراد خلاق، ویژگی های خاصی را برشمرده اند از جمله اینکه:
- افراد خلاق، اغلب با آب و تاب حرف می زنند. ذکر جزییات یک ماجرا و به تفضیل سخن گفتن می تواند نشانه قدرت خیال و تصور زیاد باشد.
- افراد خلاق، دقت و توجه شدید در گوش دادن، مشاهده کردن یا انجام دادن کاری دارند.
- افراد خلاق، در صحبت های خود از قیاس و تمثیل به وفور استفاده می کنند.
- افراد خلاق، عادت به وارسی منابع مختلف دارند و با دقت به اشیا و پیرامون خود می نگرند.
- افراد خلاق، اشتیاق به صحبت کردن درباره کشفیات با دیگران دارند.
- افراد خلاق، نه تنها در بیان گفتار، کلام و عقاید خود هراسی ندارند، بلکه جسارت زیادی دارند.
- افراد خلاق، ذاتا کنجکاو هستند و به راحتی از کنار مسائل نمی گذرند و درباره هر موضوعی سئوالات عجیبی مطرح می نمایند.
افراد خلاق، همیشه ایده های زیادی درباره مسائل ارئه م یدهند.
- افراد خلاق، روحیه انتقادی دارند.
- افراد خلاق، علاقه بسیاری به آزمایش کردن و تجارب جدید دارند.
- افراد خلاق، آرامش و آسودگی خیال دارند.
- افراد خلاق، شوخ طبعی خود را حفظ می کنند و در همه حال به آینده امید و دلگرمی دارند.
- افراد خلاق، توانایی برقراری ارتباط عمیق و صمیمانه با دیگران دارند (استیز، یتا، نقل از محمدی، 1384).
- افراد خلاق، اعتماد به نفس بالایی دارند و برای خود و دیگران احترام قائل هستند.
- افراد خلاق، مسئولیت پذیر بوده و توانایی سازمان دادن به فعالیت های گوناگون را دارند.
- افراد خلاق، قدرت جلب حس اعتماد و اطمینان دیگران را دارند.
- افراد خلاق، دارای روحیه علمی و پژوهشی هستند (دراکر، 1373، ترجمه واحدی).
همانطور که گفته شد، خلاقیت یک نیروی ذاتی است که در همه افراد وجود دارد و راههای بی شماری برای پرورش آن به ویژه از دوران کودکی وجود دارد. چرا که به قول «گاردنر» تصور و تخیلی که در اوایل دوران کودکی شکل می‌گیرد، مبنای خلاقیت در دوران بلوغ است. (گاردنر، یتا، نقل از اسلامیه، 1390).بنابراین اگر خواهان آن هستید تا فرزندانی خلاق، مبتکر، نوآور و در نهایت، کارآفرین داشته باشید، توصیه می کنیم تا به عنوان کسانی که مسئولیت خطیر تربیت و پرورش نسل آینده را بر عهده دارید، به نکات زیر توجه نمایید:
- هرگز کودک خود را تحقیر نکنید. کودکی که احساس حقارت کند هرگز دست به خلاقیت و نوآوری نمی‌زند.
- محیطی مناسب برای انجام کارهای خلاق کودک فراهم نموده و امکانات و وسایلی همچون وسایل موسیقی، نقاشی و طراحی و ... در اختیار کودک قرار دهید تا به کمک آنها خلاقیت های خود را ابراز نماید.
- کارهای خلاق کودک را تشویق کنید و آنها را در معرض نمایش قرار دهید و از ارزیابی بیش از حد کودک خود خودداری کنید.
- به عنوان بزرگسال، خود به انجام کارهای خلاق بپردازید و اجازه دهید تا کودک تان شاهد کارهای خلاق شما باشد.
- به شیوه های آموزشی در خانواده خود توجه داشته باشید.
- برای کارهای خلاق دیگران ارزش قائل شوید.
- از تاکید بر تصورات قالبی در خصوص جنسیت کودکان همچون دختر ماشین بازی نمی کند، پسر عروسک بازی نمی کند یا پسر گریه نمی کند، شدیدا خودداری نمایید.
- امکان شرکت در فعالیت ها و کلاس های ویژه را برای کودک خود فراهم نمایید.
- در مواقعی که مشکل یا گرفتاریهایی در خانواده وجود دارد از آن مشکلات به شیوه مثبتی استفاده کنید و با تشویق به کودک خود اجازه ابراز احساسات و اظهار نظر بدهید.
- اجازه دهید تا کودک خودش باشد حتی اگر رفتارهای عجیب از او سر بزند و سعی کنید در حضور جمع، کودک خود را خلاق معرفی نکنید؛ در غیر این صورت اطرافیان انتظارات بیش از حدی از کودک شما خواهند داشت.
- با کودک خود شوخ طبع و مهربان باشید (اسلامیه، 1390).
به امید داشتن جامعه ای خلاق، نوآور و کارآفرین جهت درخشش در سطح ملی، بین المللی و جهانی.
- اسلامیه، فاطمه (1390). خلاقیت کودک خود را در مسیر درست قرار دهید. روزنامه شرق. شماره 1458. دوشنبه 17 بهمن ماه 90.
- دراکر، پیتر (1373). رشته¬ای علمی به نام خلاقیت. (ترجمه: صالح واحدی). ماهنامه تدبیر. شماره 34.
- محمدی، ناهید (1384). خلاقیت و نوآوری (تعریف، مفاهیم و مدیریت آن). روزنامه همشهری. سال 13. شماره 3730. پنجشنبه دوم تیر ماه 84. ص 10.
- مطهری، مرتضی (1372). مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی. تهران: صدرا.
www.samiraeslamieh.blogfa.com
